Wieloasortymentowy próg rentowności w sklepie motoryzacyjnym
Próg rentowności w sytuacji, gdy sklep oferuje dużą ilość produktów, można obliczyć na dwa różne sposoby:
- Zbadanie każdego produktu oddzielnie, przypisując do niego cenę, koszty zmienne jednostkowe i koszty stałe
- Uśredniając informacje o produktach i wyznaczenie progów rentowności wieloasortymentowych.
W pierwszym przypadku należy na wstępie alokować koszty stałe, czyli ustalić, jaka część z nich może być przyporządkowana do poszczególnych produktów. Po rozdzieleniu kosztów stałych, znając ceny i koszty produktów, można dla każdego z nich oddzielnie wyznaczyć próg rentowności, pamiętając jednak, że jeśli nawet dla każdego z produktów zostanie osiągnięty graniczny poziom sprzedaży, to i tak przedsiębiorstwo może mieć stratę, co wynika z istnienia kosztów stałych ogólnych, których nie można rozdzielić. Ponieważ rozdzielenie kosztów stałych jest bardzo trudne i pomyłka o drobne kwoty powoduje pokaźne zmiany progu rentowności, w tym artykule zostanie przedstawiona metoda druga.
Opis przypadku
Przedsiębiorca chciałby otworzyć sklep z artykułami motoryzacyjnymi. Aby wiedzieć kiedy sklep będzie przynosił zyski potrzebuje obliczyć próg rentowności. W tabeli poniżej podane są ceny i koszty zakupu dwudziestu produktów, które będą sprzedawane w sklepie. Oczywiście tych produktów może być kilka tysięcy lecz dla czytelności analizy obliczenia zostały dokonane dla dwudziestu z nich.
W kolumnie E są podane prognozowane, przez właściciela sklepu, miesięczne ilości sprzedaży poszczególnych produktów. W komórce E24 zsumowano sprzedaż wszystkich produktów.
Wyliczenie zysków, marż i struktury sprzedaży
Aby policzyć asortymentowy próg rentowności w pierwszej kolejności należy obliczyć marżę dla każdego z produktów a także strukturę sprzedaży. Obliczenia te przedstawia rysunek poniżej.
W kolumnie G obliczono zysk ze sprzedaży poszczególnych produktów. W komórce G4 wpisano =C4-D4. Funkcję tą przekopiowano do komórek G5:G23. W kolumnie H obliczono marżę ze sprzedaży dzieląc zysk przez cenę produktu. W komórce H4 wpisano =G4/C4. W kolumnie I obliczono strukturę sprzedaży. Dzięki temu właściciel sklepu motoryzacyjnego będzie wiedział jaki procent w całkowitej sprzedaży zajmuje sprzedaż danego produktu. Wynik ten, będzie potrzebny do analizy wieloasortymentowego progu rentowności. W komórce I4 wpisano =E4/$E$24. Znak dolara $ służy do blokowania komórki E24 podczas kopiowania formuły z I4 do komórek I5:I23.
Analiza wielokryterialnego progu rentowności
Poniższy rysunek przedstawia wyniki dla wielokryterialnego progu rentowności. Ważną informacją są koszty stałe, podane w komórce L5, które zostały oszacowane na poziomie 15 tys. zł miesięcznie. Koszty te obejmują wynajęcie pomieszczenia, pensję pracownika a także media.
W pierwszej kolejności należy obliczyć średni zysk ze sprzedaży. Ponieważ ilość sprzedaży każdego z produktów jest inna wielkim błędem byłoby wyliczenie średniej dla kolumny G. W tym momencie należy zastosować średnią ważoną, uwzględniającą strukturę sprzedaży. aby to obliczyć należy zastosować funkcję SUMA.ILOCZYNÓW dostępną w Excelu. Okno dialogowe dla tej funkcji należy wypełnić następująco
W „tablica 1” należy zaznaczyć zyski dla każdego z produktów; komórki G4:G23. W „tablica 2” należy zaznaczyć procentowy udział każdego z produktów w sprzedaży sklepu, komórki I4:I23. Po kliknięciu w OK Excel powinien podać wynik 10,66 zł co oznacza, że średni zysk sklepu przy sprzedaży produktu wynosi 10,66 zł. Znając średni zysk można obliczyć ilościowy próg rentowności. W komórce L8 należy podzielić koszt stały przez średni zysk wpisując =L5/L7. Otrzymany wynik to 1.407 sztuk, przy czym w wieloasortymentowym progu rentowności zakłada się, że zostanie zachowana założona struktura ilościowa sprzedaży.
Aby obliczyć próg rentowności podający na jaką kwotę należy sprzedać produkty aby sklep nie przynosił strat należy w pierwszej kolejności policzyć średnią cenę produktu. Obliczenie to dokonano w komórce L10. Tak jak przy obliczeniu średniego zysku tutaj także należy skorzystać z funkcji SUMA.ILOCZYNÓW.
W „tablica 1” należy podać ceny produktów, komórki C4:C23. W „tablica 2” podano strukturę sprzedaży, komórki I4:I23. Wynik średniej ceny produktu to 43,57 zł. Średnią marżę z komórki L11 obliczono dzieląc średni zysk (komórka L7) przez średnią cenę (komórka L10). Wartościowy próg rentowności z komórki L12 obliczono wpisując =L5/L11, czyli dzieląc koszty stałe przez średnią marżę sklepu motoryzacyjnego. Aby osiągnąć próg rentowności sklepu motoryzacyjnego należy sprzedać produkty za kwotę 61.318 zł miesięcznie.